2014-12-26

දස වස් සැමරුම

ශතකයක් ඇතුළත ලෝකයේ ඇති වූ, විශාලත්වය අනුව පස්වැනි තැන හිමි කරගත් භූ චලනය 2004 දෙසැම්බර් 26 දින දකුණු ආසියානු කලාපයම දැඩි ව්‍යසනයකට පත් කළ සුනාමියක් නිර්මාණය කළේය. 

උතුරු සුමාත්‍රාවේ බටහිර වෙරළ තීරයට ඔබ්බෙන්  අක්ෂාංශ 3.2 උතුරට හා දේශාංශ 95.82ක් නැගෙනහිරට වූ ලක්ෂ්‍යයේ සිට කිලෝ මීටර් 30ක් පමණ ගැඹුරකදී ශ්‍රී ලංකා වේලාවෙන් 2004 දෙසැම්බර් 26 දා උදේ 6:58:53 ට රිච්ටර් මාපකයේ ඒකක 9.0ක් සටහන් කරමින් සිදු වූ බව කියන කම්පනය නිසා හටගත් සාගර කැළඹීම ශ්‍රී ලංකා වෙරළ තීරයෙන් 4/5ක් ගොදුරු කරගත් බව “ශ්‍රී ලංකාව තුළ සුනාමි බලපෑම“ හෙවත් Sri Lanka Urban Multi-Hazard Disaster Mitigation Project (SLUMDMP) led rapid Assessment of Western and Southern coastline from 29 th December 2004 to 2 nd January 2005 වාර්තාව සඳහන් කරයි.

එකී වාර්තාවේම සඳහන් පරිදි ශ්‍රී ලංකාවට “සුනාමි“ යනු අමුතුම අත්දැකීමක් විය. (TSUNAMY යන වචනය මේ ලියුම්කරු දැනගත්තේ ද, ඒවා සිදුවන ආකාරය ගැන යම් අදහසක් ඇති කර ගත්තේද, ඇතැම් රටවල සුනාමි යනු අපට ගංවතුර ගලන තරමට සුපුරුදු දෙයක් බව වටහා ගත්තේද එදායින් පසුවය.) විහාර මහා දේවිය පිළිබඳ හුටපටය අප දැන සිටියත්, මුහුද ගොඩගැලීමක් යනු දේව කෝපයක් නිසාම පමණක් ඇති විය හැකි නමුත් භෞතික අවකාශය තුළදී අභව්‍ය වූ සිදුවීමක් ම බව අපේ අර්ධ විද්‍යාත්මක දැනුමෙන් ඒ වන විට අපි අවබෝධ කරගෙන සිටියෙමු.

 


අපේ අනවබෝධය නිසා අප කරගත් විනාශය සුළු පටු එකක් නොවීය. පළමුව ආ දැඩි රළපහර බැස යනවාත් සමගම ජල මට්ටම පහළටම ගොස් කිලෝමීටරයකට ආසන්න දුරක් වෙරළ තීරය පුළුල් වූ බව ඇසින් දුටුවෝ කියති. ඒ බව පෙනෙන වීඩියෝ දර්ශන යූ ටියුබයේද ඇත. මෙසේ වෙරළ ඈතට පෑදුනු අවස්ථාවේ එය නරඹන්නට මහ මුහුද මැදට පැන්න අයගෙන බොහෝ දෙනකුට දිවි ගලවාගැනීමට ලැබුනේ නැත. මේ කියන පළමුවැනි රැල්ල සහ දෙවැන්න අතර පැය භාගයක පමණ කාල පරතරයක් තිබුනු බව කියැවේ. කෙසේ වුවද, පළමුවැන්නට වඩා දෙවැන්න බලවත් සහ විනාශකාරී විය.

දිවයින තුළට මුහුද ගොඩගැලීම පටන්ගත්තේ මුලතිව් - තිරිකුණාමලය පැත්තෙන්ය. ටික ටික එය දකුණට ගමන් කළේය. අපි දිනකට පැය 18ක් රේඩියෝ එක අසමු. මුහුද ගොඩගැලීම ගැන ඇතැම් රූපවාහිනී නාළිකාවෝද සජීවී විකාශයන් පවත්වාගෙන ගියහ. එහෙත්, සුනාමියට අසු වූ ජීවිත සංඛ්‍යාව අඩු වීමක් දක්නට ලැබුනේ නැත.


කැසැන්ඩ්‍රා ක්‍රොසින් චිත්‍රපටය සිහි ගන්වමින් අම්බලන්ගොඩ පැරෑළියේදී දුම්රියක් මුළු මණින්ම මුහුදුබත් විය. 1989න් පසු නැවත සමූහ මිනී වළවල් තැනුනේ සුනාමියටය.

දැන් වැදගත් වන්නේ පාඩම් ඉගෙන ගැනීමයි. අප නොදන්නා දේ ලෝකයේ තවත් සිදුවිය හැකිය. උදාහරණයක් ලෙස පිට සක්වළ ජීවීන් කණ්ඩායමක් අපට පහර දීමට හෝ ඉන්දියන් සාගරයට විශාල උල්කාපාතයක් කඩා වැටීමට හෝ එක පළාතකට පමණක් ඔක්සිජන් හිඟ වීමට හෝ දින හයක් හිරු එළිය නොලැබ යාමට හෝ ඉඩ කඩ නැතැයි කීමට අපි නොදන්නෝ වෙමු. එහෙත් කරුමය වී ඇත්තේ සුනාමියෙන් පසුව ඇති වූ උනන්දුව විසින් ලෝක බොරු පතුරුවන්නන්ට හොඳ අවකාශයක් නිර්මාණය වීමයි. දැන් “නාසා“ කී පමණින් දේව වචනයක් සේ විශ්වාස කරන්නට අපි සූදානම් ව සිටිමු. එහෙත් ඉස්සර දෙවියන් විකුණාගෙන කෑ එවුන් දැන් නාසා ආයතනය විකුණාගෙන කන්නට උත්සාහ කරති.

ඉහත කී වාර්තාව සකස් කර ඇත්තේ සුනාමියෙන් දින තුනකට පසුව අධ්‍යයනය කිරීම ආරම්භ කර තවත් දින හතරක ඇවෑමෙන්ය. එහි පස් වැනි පිටුවේ සඳහන් පහත කාරණයද අපේ අවධානයට යොමු විය යුතු බව සිතමි.
“සරණාගත කඳවුරු වල තත්වය“ යනුවෙන් වාර්තාවේ මෙවැනි අදහසක් දක්වා ඇත.
a.     අධ්‍යයන කණ්ඩායමේ අහඹු පරීක්ෂාවට ලක් වූ කඳවුරු එකකවත් ආණ්ඩුවේ මැදිහත් වීමක් දක්නට ලැබී නැත.
b.     ඉඳ හිට වූ කඳවුරක ග්‍රාම නිලධාරී තැන සිටිනු දක්නට ලැබී ඇත. සමහරවිට ග්‍රාමනිලධාරී හෝ ඔහුගේ කිට්ටුවන්තයකු සුනාමියට ගොදුරු වීම නිසා ඔහු එහි ගියා වීමටද ඉඩ ඇත. කෙසේ වුවද වාර්තාවේ දැක්වෙන්නේ ග්‍රාමනිලධාරීවරුන් සහන සැළසීමේ ක්‍රියා දාමය තුළ සිදු කළ කාර්ය භාරය නොසැළකිය හැකි තරම් කුඩා බවයි.
c.      කණ්ඩායමේ නිරීක්ෂණයට ලක් වූ සියළුම කඳවුරු ආගමික නායකයන් හෝ ස්වේච්ඡා ක්‍රියාකාරීන් විසින් පන්සල් පල්ලි හෝ පාසැල් තුළ පවත්වාගෙන යනු ලැබ ඇත.
d.     විපතට පත් වූවන් විසින් සරණාගත මධ්‍යස්ථාන ලෙස එම ස්ථාන වෙත ස්වේච්ඡාවෙන්ම රොක් වී ඇත්තේ ඒවා ආරක්ෂිත උස් ස්ථාන නිසා බව පෙනී ගොස් ඇත.
e.      සහනාධාර බෙදන වේලාවන්හිදී සරණාගතයින් සංඛ්‍යාව වැඩි වන ස්වභාවයක් දක්නට ලැබී ඇත. එයට හේතු ලෙස වාර්තාව සඳහන් කරන්නේ
                                                             i.      සරණාගතයන්ගේ ඉතිරි වී ඇති දේපළ කොල්ල කාගෙන යනු ඇතැයි බිය නිසා කැඩී බිඳී ගිය නිවෙස් වලට වී සිටින සරණාගතයන් ආධාර බෙදන අවස්ථාවලදී පමණක් කඳවුරු තුළට රොක් වන බව
                                                           ii.      සරණාගතයින් ලෙස පෙනී සිටින බොහෝ දෙනකු සත්‍ය වශයෙන්ම සුනාමියට ගොදුරු වූවන් නොවන මුත් අවස්ථාවෙන් පළ ලබාගැනීමට කඳවුරු ගත වන බව.
f.       සියළු කටයුතු කරගෙන යාමේදී හා සම්බන්ධීකරණයේදී දැඩි අපිළිවෙලක් දක්නට ලැබී ඇත.



2014-12-24

කෙළෙහි ගුණ දන්නෙ නැති ජාතියක්

සුද්දා 1815දී ගිවිසුමක් ගසා ලංකාවේ පාලනය අතට ගත්තා.
ඊට පස්සෙ සුද්දා ලංකාව සංවර්ධනය කරගෙන කරගෙන කරගෙන ගියා.
පාරවල් හැදුවා, කෝච්චි පාරවල් හැදුවා. ඉස්පිරිතාල හැදුවා.
තේ ෆැක්ටරි වල, තව තව කොම්පැණි වල අපේ කොල්ලන්ට රස්සාවල් දුන්නා.
ජාතික සමගිය උපරිමේට රැක්කා.
1915 සිංහල - මුස්ලිම් කෝලාහලය ගාණට ෂේප් කළා.
පානදුරා වාදය හරහා ආගමික ගැටුමක් ඇති වෙන්න දුන්නෙ නෑ.

එච්චර කරපු සුද්දට අපේ රටේ මිනිස්සු යන්න කිව්වා.

අහිංසක මහින්දටත් කරන්නෙ ඒකමයි.

කෙළෙහි ගුණ නොදන්න ජාතියක්!!!



2014-12-21

මෝඩයෝ සහ කපටියෝ

ලෝකය පුරාම මෝඩයෝ හා කපටියෝ සිටිති.
“ඕක කියන්නත් දෙයක්ද?“ නිසැකවම ඔබ අසනු ඇත.
පෙරේදා සිට දින හයක් යන තුරු ලෝකයට සූර්යාලෝකය පතිත වීම සියයට අසූවකින් හෝ අනූවකින් අඩු වන බව නාසා  ආයතනයේ ප්‍රධාන පරිපාලකයා වන චාල්ස් බෝල්ඩන් විසින් පවසනු ලැබ ඇතැයි සමහර පුවත්පත් වාර්තා කළෝය. නිකම්ම නොවේ, කට්ට අව්වේ වේලෙමින් මයික්‍ර ෆෝනයකින් ඔහුු කතා කරන ඡායාරූපයක්ද සමගය.

මේ පචබාහුලා කීවේ, අප සතුව ප්‍රමාණවත් ඉන්ධන ඇති නිසා එම දින කිහිපය තුළ ජනජීවිතය අඩාල වන කිසිවක් සිදු නොවනු ඇතැයි නාසා ආයතනය මගින් වැඩිදුරටත් කියා තිබෙන බවයි.

බොරුව සම්පූර්ණයෙන්ම ගලවාගන්නට මේ පචයේ නිර්මාතෘ අසමත් වූ බව තේරුම් ගත් අයටනම් මේ “නිව්ස්“ එක අතේ පැලවෙන ටොම් පචයක් බව තේරුම් යන්නට ඇත. දින හයක අඳුරු කාලසීමාවට ප්‍රමාණවත් තරම් ඉන්ධන ඇති බව කීමෙන් අදහස් කරන ලද්දේ හිරු එළිය නැති වීමෙන් පොළොවට අහිමි වන්නේ ආලෝකය පමණකැයි සිතාගැනීම නිසා විය යුතුය.

පසුගිය අවුරුදු 61 තුළ ලංකාවේ වාර්තාගත අඩුම උෂ්ණත්වය 2011 ජනවාරි 13වැනිදා පැවැතුණු බව (දැන් සති දෙකකට වඩා පැරණි සිද්ධියක් නමුත්) ඔබට මතක ඇතැයි සිතමු. එදින කොළඹ නගරය සෙන්ටිග්‍රේඩ් අංශක 18.8 දක්වාත්, නුවරඑළිය 7.9 දක්වාත්, මඩකළපුව 16.9 දක්වාත් උෂ්ණත්වය පහත වැටුණු බව වාර්තා කර තිබිනි. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස සතුන් විශාල වශයෙන් මිය ගිය බවද වාර්තා විය. එසේ උෂ්ණත්වය පහත යාමට හේතු වූයේ අවට කලාපයට ඉහළ වායු ගෝලයේ රැඳී තිබුනු ඝන ජලවාෂ්ප (වළාකුළු) තට්ටුවක් නිසා බවත් දැනගන්නට ලැබිනි.

එම අත්දැකීම මත කල්පනා කරද්දී දින හයක් මුළු පෘථිවි ගෝලයටම ආලෝකය නොලැබී යාම නිසා නිසැකවම පොළොවේ ජීීවත් වීම ශීතකරණයක් තුළ සිටීම වැනි තත්වයට එන තුරු මහපොළොව සීතල වනු ඇත. කිසි ගැටළුවක් නැතැයි නාසා කීවාය යන කාරණය බොරුවක් වන්නේ එනිසාය. එම දෙවැනි ප්‍රකාශය බොරුවක් වූ පසුව පළමුවැනි ප්‍රකාශය ගැන විශ්වාසයක් තබාගැනීමට හැකියාවක් ඇත්තේම නැත.

එහෙත් මේ අඳුරු දින හයේ කතාව විශ්වාස කළ බොහෝ දෙනකු මෙරට ද සිටියහ. නාසා පටලවා ගැනීම මෙම විශ්වාසය ඇති කිරීමට හේතු වූ බව පැහැදිළිය.

පසුගිය දෙසැම්බරයට නියම වී තිබී කල් දමන ලද ලෝක විනාශය පිළිබඳ මායන් කැළැන්ඩරයේ කතාව ද තවත් එබඳු දක්ෂ නිර්මාණයකි. මේවා දක්ෂ නිර්මාණ ලෙස අප කියන්නේ බහුතර ජනතාවගේ පිළිගැනීමට ලක් වූ පුද්ගලයන් හෝ ආයතන හෝ මති මතාන්තර පටලවා එම කතන්දර සකස් කරන බැවිනි. අපේක්ෂා භංගව එම දින කීපය ගත කළ පුද්ගලයන් කිහිප දෙනකු සමග ඒ දිනවලදී මග තොටදී මුණගැසුණු විට කළ කතාබහේදී පැහැදිළි වූයේ ඔවුනගේ විඥ්ඥානය තුළට එම ප්‍රවෘත්තිය දැඩි ලෙස කිඳා බැස තිබුනු බවකි.

මෙලෙස අමු බොරු ගොතා මහජනතාව රැවටීමේ යෙදෙන්නන් හුදෙක් විනෝදය තකා ඒවා නිර්මාණය කරනවායැයි ඔබ සිතන්නේද?

සත්‍යය මුසු කරන ලද බොරුවකට වඩා හොඳ පිළිගැනීමක් ඇත. මෙම සිද්ධාන්තය මැනැවින් හදාරා ඉන් පල ප්‍රයෝජන ලබාගන්නා අයකු ගැන මේ අවස්ථාවේදී ඔබට සිහියට නොනැගෙන්නේද? මෙළෙස අසීමිත ලෙස රැවටීමට ලක් වීම අපගේ බරපතල අඩුපාඩුවක් බව ඔබට නොවැටහෙන්නේද?

‘කියන්නා කෙසේ කීවත් අසන්නා සිහිබුද්ධියෙන් යුතුව අසා සිටිය යුතුයැ‘යි අපේ පැරැන්නන් කියා ඇති බව ඔබ අමතක කර දමා ඇත්තේ ඇයි?